Με το όνομα Κεραμεικός ονομάζουμε δύο συνοικίες της αρχαίας Αθήνας που βρίσκονταν στο βορειοδυτικό άκρο της τότε Αθήνας, οι λεγόμενοι «Έξω Κεραμεικός» και ο «Έσω Κεραμεικός». Την διάκριση αυτή μνημονεύουν αρχαίοι συγγραφείς όπως ο Πλάτων, ο Θουκυδίδης και ο Πλούταρχος.
Ο Κεραμεικός ήταν το πρώτο δημόσιο νεκροταφείο της αρχαίας Αθήνας. Οι δύο αυτές αρχαίες συνοικίες αποτελούσαν τον δήμο των Κεραμέων, από την Ακαμαντίδα φυλή. Το όνομα του δήμου αυτού προήλθε κατ΄ άλλους από τον επώνυμο ήρωα Κέραμο ενώ κατ΄ άλλους από τους τεχνίτες κεραμείς (αγγειοπλάστες – αγγειογράφοι) και από τα εργαστήριά τους που ήταν αρχικά στη περιοχή αυτή.
Οι δύο Κεραμεικοί χωρίζονταν μεταξύ τους από το Θεμιστόκλειο τείχος (479 π.Χ.), και συνδέονταν από τη μεγάλη διπλή πύλη λεγόμενη «Δίπυλο» στην οποία εξωτερικά κατέληγαν η αρχαία οδός Πειραιώς, η Ιερά οδός, από και προς την αρχαία Ελευσίνα και η οδός προς την Ακαδημία Πλάτωνος.
Εσωτερικά του Διπύλου ξεκινούσε μεγάλη λεωφόρος που διαμέσου της αρχαίας αγοράς και μεταξύ των λόφων της Πνύκας και του Αρείου Πάγου κατέληγε στην είσοδο της Ακρόπολης. Έτσι ο μεν Έξω Κεραμεικός είχε ταφικό χαρακτήρα, ενώ ο Έσω Κεραμεικός οικιστικό χαρακτήρα.
Για το πως ήταν ο Κεραμεικός κατά την αρχαιότητα μπορείτε να δείτε μια εξαιρετική αναπαράσταση του Γιάννη Μαρνέλη: